W Kanadzie Święto Pracy – Labour Day obchodzony jest w pierwszy poniedziałek września, lecz globalnie, w ponad 80 krajach jest on obchodzony właśnie 1 maja.

Jaki początek ma święto 1 Maja na świecie i dlaczego kanadyjskie Święto Pracy – Labour Day jest obchodzony we wrześniu?

Czy myślisz, że obecne standardy pracy jak np. 8-godzinny dzień pracy i związki zawodowe istnieją „od zawsze”?

Masz rację! Przeciętny dzień pracy dzisiaj to 8 godzin, a związki zawodowe są z nami od bardzo dawna.

Wcześniej, bo grubo ponad 100 lat temu, z końcem XIX wieku pracownicy w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych mieli fatalne warunki pracy, niskie płace i pracowali do 12 godzin na dobę – takie były standardy.

Święto wprowadziła w 1889 roku II Międzynarodówka dla upamiętnienia wydarzeń z pierwszych dni maja 1886 roku w Chicago, w Stanach Zjednoczonych podczas strajku będącego częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy.

Ale mało kto wie, że tamte wydarzenia były inspirowane wcześniejszymi ruchami w Kanadzie.

Tak, Święto Pracy ma swój początek właśnie w Kanadzie!

Wszystkie protesty, demonstracje i wydarzenia w świecie związane z walką robotników o prawa pracownicze, wzięły swój początek w Toronto.

To właśnie 15 kwietnia 1872 roku Torontońskie Zgromadzenie Rzemieślników – Toronto Trades Assembly zorganizowało pierwszą w Kanadzie znaczącą demonstrację o prawa pracowników.

Celem demonstracji było uwolnienie 24 przywódców Unii Typograficznej w Toronto – Toronto Typographical Union, którzy zostali uwięzieni za strajki i kampanię o 9-godzinny dzień pracy. W tamtym czasie związki zawodowe były nadal nielegalne, a strajki postrzegano jako przestępczą konspirację mającą na celu zakłócenie handlu. Mimo to Toronto Trades Assembly było już znaczącą organizacją i zachęcało pracowników do tworzenia związków zawodowych, pośredniczyło w sporach między pracodawcami a pracownikami i sygnalizowało złe traktowanie pracowników.

Parada cieszyła się ogromnym poparciem społecznym, a władze nie mogły dłużej zaprzeczać ważnej roli, jaką związki zawodowe miały do odegrania w powstającym kanadyjskim społeczeństwie. Kilka miesięcy później podobna parada została zorganizowana w Ottawie i minęła dom pierwszego premiera Kanady, Sir Johna Macdonalda. Później tego dnia pojawił się on przed zgromadzeniem i obiecał uchylić wszelkie kanadyjskie przepisy przeciwko związkom zawodowym. Stało się to w tym samym roku i ostatecznie doprowadziło do powstania Kanadyjskiego Kongresu Pracy w 1883 roku.

Pierwotnie Święto Pracy obchodzono wiosną, ale po 1894 r. Przeniesiono je na jesień. Podobne święto, Święto Pracy, obchodzone jest tego samego dnia w Stanach Zjednoczonych.

Kanadyjskie związki zawodowe są dumne, że to święto zostało zainspirowane ich wysiłkami na rzecz poprawy praw pracowników.

Polska jako państwo wówczas nie istniała. Polskie ziemie znajdowały się pod zaborami: pruskim, rosyjskim i austriackim. Na ziemiach polskich pierwsze obchody miały miejsce w 1890 roku i odbywały się wbrew woli zaborców.

Wniosek o ustanowienie 1 maja jako Powszechne w Całej Polsce Święto Pracy, z prawem do dnia wolnego, był omawiany w Sejmie Ustawodawczym w 1919 roku. 1 Maja w Polsce jest od 1950 roku świętem państwowym, wolnym od pracy.

Wiele krajów, reżimów bądź instytucji wykorzystało dążenia i wydarzenia z końca XIX w. dla swoich celów.

Inne tradycje związane z 1-szym Maja ma np. Kościół Katolicki, w którym 1 maja obchodzone jest wspomnienie św. Józefa Rzemieślnika. Wspomnienie to wprowadził do kalendarza liturgicznego papież Pius XII w 1955 roku jako alternatywę dla laickiego Święta Pracy.

W Niemczech 1 Maja został świętem państwowym III Rzeszy w 1933 roku, tuż po powołaniu nazistowskiego rządu. Święto nazywało się Dzień Pracy Narodowej, a jego oficjalne obchody powiązano ściśle z ideologią nazistowską. Zakazano jakichkolwiek odrębnych obchodów przez komunistów, socjaldemokratów lub związki zawodowe. Po drugiej wojnie światowej 1 maja pozostał świętem państwowym zarówno w Niemczech Wschodnich jak i Zachodnich.

W pierwszy piątek maja obchodzone jest święto państwowe May Day w Republice Irlandii od 1994 roku, a w Irlandii Północnej od 1978. W tym dniu pod patronatem Irlandzkiego Kongresu Związków Zawodowych – The Irish Congress of Trade Unions (ITUC) odbywają się wiece w Dublinie i Belfaście, a także inne wydarzenia jak wykłady, koncerty i pokazy filmowe w ramach szerokiego festiwalu May Day.

We Włoszech pierwsze świętowanie 1 Maja miało miejsce w 1890 roku. Początkowo były to próby uczczenia osiągnięć robotników w walce o ich prawa i lepsze warunki społeczne i ekonomiczne. Święto zostało zniesione w czasach reżimu faszystowskiego i natychmiast przywrócone po drugiej wojnie światowej.

Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, popularnie zwane Świętem Pracy lub po prostu 1 Maja, obchodzone jest od 1890 corocznie 1 maja w ponad 80 krajach na całym świecie.

Pracując w dzisiejszych czasach 8 godzin dzienne, np. 9-5, mając zarobki pozwalające na komfortowe życie, dobrze jest przypomnieć sobie skąd wziął się ten luksus.