50 Taon nang Pandemia

Noon 10 nang Hunio 2021, BBC ay nag ulat na may bagong na diskubre na maka pagpababa sa Dengue impeksion nang 77%. Ang “World Mosquito Programme” sumubok nang experimento kung saan ang lamok na impeksion sa Wolbachia bakteria na kinalabasan nang Dengue birus (DENV). Itong Wolbachia-lace lamok at ang kanilang itlog ay pinakawalan muli sa Yogyakarta siyudad nang Indonesia. Ang “World Mosquito Program” pinagmamalaki inulat na ang pag subok ay nag resulta nang 86% pag bawas nang maga Dengue nauuspital. At sa mundong na mayroon pang kalusugan pag aalaga ang sistema ay wala nang biglang pag bagsak nang sa KOBID-19 pandemia pina baba ang kabuoan pag hihirap sa hospital gumagawa nang malaking kaibahan.

Ano ang Dengue? Ito’y birus na pinapasa sa tao nang babaeng lamok kapag sila ay kumakain sa kaumagahan o sa kaunahan kapit dilim. Ang sintomas nito ay mataas na lagnut, (40 c) matinding sakit nang ulo, hindi magandang pakiramdam, matinding sakit nang tiyan, madalas nagsusuka nang dugo, dumudugong gilagit, pag hihirap humigi sa resparatori, at pag kasira nang orgun. Ito ay kinilala na rin na “break-bone fever” dahil sa matinding massel at buto sakit. Dengue ay pinaturig na “duguan lagnot” kapag ang tao ay pumunta sa malaking gulat at matinding korte ay mauwi sa orgun nang babae at magduguan. Dugong pagsalin ay maarin kailagan. Ebola ay isa rin “Viral Hemorrhagic Fever (VHF). Nakuha mo ba ang pag larawan? 
 
Hangang 400 milliones na tao ang tinatamaan nang Dengue bawa’t taon. Ito ay inistima na nag kakahalaga nang $ 110.17 milliones USD kada taon sa isang pagaaral sa Saudi Arabia at ang pasente ay nakargaha nang $ 11, 947. 60 USD. 
 
Mayroon bakuna para sa Dengue, pero Ito ang katch-Ito ay para lang sa maga nagkaroon na nang Dengue dati. Kapag hindi ka pa nag kakaron nang dengue at nag pa dengue bakuna ka para makaiwas sa sakit, malamang na magkaroon ka nang grabe Dengue. Sa mundong naka karanas nang maga duda sa bakuna dahil sa Kobid-19 pandemia hindi ito ang dapat marinig na ang bakuna ay lalu kang mag kakasakit. 
 
Ang gobbiyerno nang Kanada ay nag labas nang maga dapat gawin para makaiwas, Ito ang maga sumusunod. Gumamit nang nang matingkad na kulay nang damit, maniguro sa maga net at iskrin sa maga bahay at ang pinaka malinaw gumamit nang insek na pa manhid iwas. Tangalin lahat nang malinaw na tubig na hindi umaagos ang pinaka dapat. Iwasan ang maga bayan na ang sakit ay laganap na, isa pang dapat. 
 
Samantala na ang dengue ay tinuturing na isang tropikal na sakit, na para bang “Asian problema Ito” lumalabas na 70% lumalabas na ang maga ay doon mabuting pag iisip ay dapat isip nang maaga ang pinaka malinaw na ang mundo natin ay nagbabago. Pag kaisipan natin ang maga sumusunod na pag iisip; Toronto ay parehong hilera nang “South of France” kapag ang latitude ay tingnan sa linia (maniwala ka o hindi) sa makatuwid mayroon kapareho ang pag palit nang klima. Noon Agusto 2020 Dengue ay inulat sa Cessenon-sur-Orb, south France. Health Link BC inisplika na ang Dengue ay bihira sa Kanada at Amerika pero may maga kaso sa Texas-.Mexico burder at Florida. Tama nga itong isang araw lang 10 nang Hunio 2021 sunod sunod na maga pagunahin Balita; “Severe Dengue Cases Confirm in Florida”. 
 
Dengue ay unti unti lumalapit sa atin pintuan. WHO linagay na “ang kalahati nang populasion nang mundo ngayon ay nagaganib”.
 
Pic from pixabay.com