Kanada uruchomiła machinę, która w 2020 roku przyczyniła się do odwołania Igrzysk Olimpijskich w Tokio z powodu pandemii Covid-19. Kanada była pierwszym krajem, który ogłosił, że nie wyśle swoich sportowców do Japonii. Obecnie Kanada najgłośniej wzywa do bojkotu zimowych igrzysk w Pekinie w 2022 roku. Temat jest skomplikowany, a Kanadzie nieoficjalnie może też chodzić o napięcie, które ma obecnie miejsce między Pekinem a Ottawą.

Oko za oko

Napięcie na linii z Pekinem rozpoczęło się w grudniu 2018 roku. Wtedy na lotnisku w Vancouver zatrzymano Meng Wanzhou, córkę założyciela koncernu Huawei oraz dyrektor finansową tego koncernu. Podstawą do zatrzymania wówczas był wniosek Stanów Zjednoczonych, które oskarżają Wanzhou o oszustwa w zakresie łamania sankcji nałożonych na Iran. To w Iranie miało się mieścić tajne biuro firmy Huawei, które skupowało amerykańskie towary, technologie i usługi. Sprawa cały czas trwa. Wanzhou grozi ekstradycja do USA, a tam nawet 10 lat więzienia.

Chiny nie pozostały obojętne i zagroziły Kanadzie poważnymi konsekwencjami. W kilka dni po aresztowaniu wiceprezes Huawei, Chińczycy zatrzymali dwóch Kanadyjczyków – Michaela Spavora – biznesmena i Michaela Kovriga – eksperta do spraw międzynarodowych. Ich zatrzymanie jest znane jako sprawa dwóch Michael-ów. Obaj zostali oskarżeni przez Chiny o szpiegostwo. Oficjalnie Pekin utrzymuje, że te aresztowania nie miały nic wspólnego z zatrzymaniem Wenzhou.

Nowy prezydent USA, Joe Biden, zadeklarował, że będzie walczył o uwolnienie Kanadyjczyków. W ostatnich dniach, na Alasce odbyły się pierwsze rozmowy amerykańskiej i chińskiej dyplomacji. Zaraz po nich odbyły się procesy obydwu Michael-ów w Chinach. Nie ogłoszono na razie żadnych wyroków i nie wiadomo, kiedy miałyby one zapaść.

Demograficzne ludobójstwo Ujgurów w Chinach

W 2017 roku Chiny ogłosiły program walki z terroryzmem i i islamskim ekstremizmem. Ujgurzy to etniczna mniejszość islamska zamieszkująca autonomiczny region Sinciang na północnym zachodzie kraju. Setki tysięcy Ujgurów trafiło do „obozów reedukacyjnych”. Są tam torturowani, zastraszani i odbiera im się poczucie przynależności. Ludobójstwo demograficzne, które rozgrywa się w tych obozach, polega m.in. na zmuszaniu kobiet do zabiegów sterylizacji, aby nie mogły już rodzić dzieci. Poddawane są także kontroli urodzeń. Rodziny, które posiadają zbyt wiele dzieci podlegają karze grzywny, a nawet więzienia. Według Associated Press, między 2015, a 2018 rokiem w dwóch regionach zamieszkałych przez Ujgurów, liczba urodzeń spadła o 60%.

Te praktyki uznane zostały przez kanadyjski parlament jako ludobójstwo. Dodatkowo Partia Konserwatywna wystosowała apel do rządu w Ottawie, aby ten wywarł nacisk na MKOI, co miałoby doprowadzić do odwołania i przeniesienia zimowych igrzysk olimpijskich, które planowo powinny odbyć się w Chinach w 2022 roku.

Lider opozycyjnej Partii Konserwatywnej Erin O’Toole stwierdził, że Kanada powinna współpracować z sojusznikami, że powinna zająć stanowisko, ale nie sama. Dodał, że jeśli nie da się przełożyć igrzysk, to należałoby ogłosić ich bojkot. Twierdzi, że Kanada nie powinna wysyłać do Chin swoich sportowców. Podobnego zdania jest większość społeczeństwa. Z badań Angus Reid Institute wynika, że 56% Kanadyjczyków uważa, że nie powinno się wysyłać sportowców do Chin, a 27% opowiedziało się przeciwko temu rozwiązaniu.

Premier Justin Trudeau jest mniej stanowczy i nie chce zaostrzać stosunków z Chinami, nie chciał używać słowa „ludobójstwo”, gdyż według niego ten termin ma ogromny ciężar w prawie międzynarodowym.

Kanadyjski Komitet Olimpijski twierdzi, że przełożenie jest niemożliwe i nie popiera pomysłu bojkotu. Twierdzi również, że nie jest on instrumentem w rękach rządu, a sportowcy nie są ich pracownikami, oraz że sportowcy nie powinni płacić ceny za niezadowolenie rządu z działań chińskich władz.

Kanada ma poparcie

Joe Biden kontynuuje poparcie tezy Donalda Trumpa, że Chiny dopuściły się ludobójstwa. Podobną rezolucję do Kanady przyjął parlament holenderski.

Chiny z kolei ogłosiły, że nałożą sankcje na kraje, które nawołują do bojkotu lub przeniesienia igrzysk.

Igrzyska olimpijskie, czyli tam, gdzie nie chodzi tylko o sport

Nowożytne igrzyska olimpijskie w założeniu miały być świętem pokoju i przyjaźni, wolnym od polityki i propagandy. Lecz historia pokazała już, że rzeczywistość jest inna od założeń. Przykładem tutaj mogą być igrzyska w 1936 roku w III Rzeszy czy w 1980 roku w Związku Radzieckim, gdzie igrzyska odbyły się pomimo nawoływania do bojkotów. W igrzyskach w Montrealu w 1976 roku nie wzięły udziału 22 kraje Afryki, nie przyjechał też Tajwan.

Planowo zimowe igrzyska olimpijskie mają mieć miejsce od 4 do 22 lutego 2022 roku w Pekinie. Stolica Chin stałaby się jednocześnie pierwszym miastem w historii, w którym zorganizowano by zarówno letnie jak i zimowe igrzyska olimpijskie. Czy do igrzysk dojdzie? Poczekajmy i obserwujmy teatr działań poza oficjalnymi kulisami.