TORONTO – Ako’y buhay na noon at alam ko nangyari sa Kuba Mesel Krises panahon. Oktubre 1962. Ang dalawang presidente, John F. Kennedy nang Amerika at “Soviet Premier” Nikita Khrushchev ay pinakaba ang buong mundo sa kanilang tuhod sa takot sa giyera nuklare. Iyon ay hindi naganap. Ang nangyari ay buong ganap pitaya’an ekonomia sa Kuba nang US na hangang ngayon. Balik tayo sa tano, “gumagana ba ang pitaya’an?”, ang aking sagot hindi para sa Kuba. Itong maliit na bayan ito na ang layo ay 90 milyahe lang sa “Key West Florida” ay nakatiis at nabubuhay nang 63 taon hangang ngayon na hindi nakikipag nigosyo sa US. 

Ang Kanada ay ginagamit ang pitaya’an ekonomia sa mga bayan na ang dahilan, mga lidirato ay naging hindi mabuti at nagwala. Sila ay pinarusahan pitaya’an sa ilalim “United Nations Act” at “Special Measures Act”. Ang mga bayan sumusonod na katulad nang Belarus, China, Iran, Iraq, Russia at Democratic Republic Korea, ay Ilan lamang. Pitaya’an ay binubuo nang pagtangkili kusumo produkto kundi pati gawang bagay sa kanila binibenta sa ibang bayan. Sa madaling sabi, ito’y mga binibili at binibenta. Ito ang tiradya.

Noon ang Ruso ay sinakop ang Ukrain Pebrero 2022, ang US ay binuo lahat nang iba’t ibang bayan lidirato kasama na dito ang atin Unang Ministro Justin Trudeau mag sama sama para pitaya’an ang Ruso. Mula noon ang Ruso ay naghirap ekonomia. Apat na punong porsento badyet ngayon ay para sa giyera. Ang bilihin pagkain ay tumaas nang walang higit at intres ay21%. Kahit ganon pa man ang Ruso ay patuloy pa rin ang giyera laban sa Ukrian. Hangan ngayon araw na ito patuloy pa rin hinging tulong sa Tsina.

Kadalasan ang tao ang naghihirap. Pitaya’an ay hindi nagiging sabagal sa mga lidirato nang bayan para ihinto ang pag abuso sa kanilang sariling taong bayan at sa taong ibang bayan. Sa mga iba ito’y tama lang gumagana. Katulad nang bayan Libya. Pitaya’an ginawa sa bayan ito para isuko ang bumomba sa Lockerbie. Idadad pa rito ang pag tigil sa kanilang programa nukler. Sa kabilang nito ang pitaya’an sa Eran ay hindi umubra, patuloy pa rin ang kanilang nukler programa.

Mayroon bang ibang bayan na nag pitaya’an sa Kanada? Sa akin kaalaman wala. Tayo ay maka Diyos na bayan- ang atin mga tao ay maawain, makatarungan, parehas at mapayapa.

Larawan ni Rene Baker sa Unsplash